Tổng quan
Nhiễm trùng HPV là một dạng nhiễm virus gây ra các u nhú (mụn cóc) trên da hoặc màng nhầy. Có hơn 100 loại virus gây u nhú ở người (HPV). Một số loại HPV gây ra mụn cóc, trong khi một số khác có thể dẫn đến các loại ung thư.
Phần lớn các trường hợp nhiễm HPV không dẫn đến ung thư. Tuy nhiên, một số loại HPV ở cơ quan sinh dục có thể gây ung thư phần dưới của tử cung nối với âm đạo (cổ tử cung). Các loại ung thư khác, bao gồm ung thư hậu môn, dương vật, âm đạo, âm hộ và sau họng (hầu họng), cũng đã được liên kết với nhiễm HPV.
Các nhiễm trùng này thường được truyền qua đường tình dục hoặc qua tiếp xúc da với da. Các loại vắc-xin có thể giúp bảo vệ chống lại các chủng HPV dễ gây mụn cóc sinh dục hoặc ung thư cổ tử cung nhất.
Triệu chứng
Trong hầu hết các trường hợp, hệ miễn dịch của cơ thể sẽ tiêu diệt nhiễm trùng HPV trước khi tạo ra mụn cóc. Khi mụn cóc xuất hiện, chúng sẽ khác nhau về hình dạng tùy thuộc vào loại HPV gây ra:
Mụn cóc sinh dục: Đây là các tổn thương phẳng, các nốt sần nhỏ như bông cải hoặc các nhú nhỏ. Ở nữ, mụn cóc sinh dục chủ yếu xuất hiện trên âm hộ nhưng cũng có thể xuất hiện gần hậu môn, trên cổ tử cung hoặc trong âm đạo. Ở nam, mụn cóc sinh dục thường xuất hiện trên dương vật, bìu hoặc quanh hậu môn. Mụn cóc sinh dục hiếm khi gây khó chịu hoặc đau đớn, mặc dù có thể gây ngứa hoặc nhạy cảm.
Mụn cóc thường: Mụn cóc thường xuất hiện như các nốt sần gồ ghề, thường xuất hiện trên tay và ngón tay. Trong hầu hết các trường hợp, mụn cóc thường chỉ gây mất thẩm mỹ, nhưng cũng có thể gây đau hoặc dễ bị tổn thương.
(Mụn cóc thường có thể mọc trên tay hoặc ngón tay. Chúng là những cục u nhỏ, sần sùi và thô ráp khi chạm vào)
Mụn cóc lòng bàn chân: Đây là những nốt sần cứng, thô ráp thường xuất hiện ở gót chân hoặc dưới ngón chân. Mụn cóc lòng bàn chân có thể gây khó chịu khi đi lại.
(Mụn cóc lòng bàn chân do cùng loại virus gây ra mụn cóc ở tay và ngón tay. Nhưng vì vị trí của chúng nên chúng có thể gây đau)
Mụn cóc phẳng: Đây là các tổn thương có bề mặt phẳng, hơi nổi lên. Trẻ em thường bị ở mặt, nam giới có thể bị ở vùng râu, còn phụ nữ thường bị ở chân.
(Mụn cóc phẳng nhỏ hơn và mịn hơn các loại mụn cóc khác. Chúng thường xuất hiện ở mặt hoặc chân và phổ biến hơn ở trẻ em và thanh thiếu niên so với người lớn)
Ung thư cổ tử cung
Hầu hết các trường hợp ung thư cổ tử cung đều do nhiễm HPV, tuy nhiên, ung thư cổ tử cung có thể mất đến 20 năm hoặc lâu hơn để phát triển sau khi nhiễm HPV. Nhiễm HPV và ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm thường không gây ra triệu chứng rõ ràng. Tiêm phòng HPV là biện pháp tốt nhất để bảo vệ khỏi ung thư cổ tử cung.
Vì ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu không gây triệu chứng, việc phụ nữ đi kiểm tra định kỳ là rất quan trọng để phát hiện các thay đổi tiền ung thư ở cổ tử cung có thể dẫn đến ung thư. Hiện nay, hướng dẫn khuyến nghị phụ nữ từ 21 đến 29 tuổi nên thực hiện xét nghiệm Pap mỗi ba năm.
Phụ nữ từ 30 đến 65 tuổi được khuyến cáo tiếp tục xét nghiệm Pap mỗi ba năm, hoặc mỗi năm năm nếu kết hợp xét nghiệm DNA HPV cùng lúc. Phụ nữ trên 65 tuổi có thể ngừng xét nghiệm nếu đã có ba kết quả Pap bình thường liên tiếp, hoặc hai xét nghiệm DNA HPV và Pap mà không có kết quả bất thường nào.
Thời điểm cần gặp bác sĩ
Nếu bạn hoặc con bạn có mụn cóc gây xấu hổ, khó chịu hoặc đau đớn, hãy đến cơ quan y tế gần nhất để tham khảo ý kiến bác sĩ.
Nguyên nhân nhiễm trùng HPV
Nhiễm trùng HPV xảy ra khi virus xâm nhập vào cơ thể bạn, thường qua vết cắt, vết trầy xước hoặc vết nứt nhỏ trên da. Virus được lây truyền chủ yếu qua tiếp xúc da với da.
Nhiễm HPV ở cơ quan sinh dục được truyền qua quan hệ tình dục, quan hệ tình dục qua hậu môn và các tiếp xúc da với da ở vùng sinh dục. Một số nhiễm trùng HPV gây ra tổn thương ở miệng hoặc đường hô hấp trên có thể lây qua quan hệ tình dục bằng miệng.
Nếu bạn đang mang thai và nhiễm HPV với mụn cóc sinh dục, có thể em bé của bạn sẽ bị nhiễm. Hiếm khi, nhiễm trùng có thể gây ra sự phát triển không ung thư trong thanh quản (hộp âm) của em bé.
Mụn cóc rất dễ lây. Chúng có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với mụn cóc. Mụn cóc cũng có thể lây lan khi ai đó chạm vào thứ gì đó đã tiếp xúc với mụn cóc.
Các yếu tố rủi ro của nhiễm HPV bao gồm
- Số lượng bạn tình: Càng có nhiều bạn tình, nguy cơ nhiễm HPV ở cơ quan sinh dục càng cao. Quan hệ với người đã có nhiều bạn tình cũng làm tăng nguy cơ.
- Tuổi: Mụn cóc thường xuất hiện chủ yếu ở trẻ em. Mụn cóc sinh dục thường xảy ra ở thanh thiếu niên và người lớn trẻ tuổi.
- Hệ miễn dịch suy yếu: Những người có hệ miễn dịch yếu có nguy cơ nhiễm HPV cao hơn. Hệ miễn dịch có thể bị suy yếu do HIV/AIDS hoặc do các thuốc ức chế miễn dịch sau ghép tạng.
- Da bị tổn thương: Những vùng da đã bị đâm thủng hoặc mở rộng có nguy cơ cao hơn trong việc phát triển mụn cóc thông thường.
- Tiếp xúc cá nhân: Chạm vào mụn cóc của người khác hoặc không bảo vệ khi tiếp xúc với các bề mặt đã tiếp xúc với HPV – chẳng hạn như nhà tắm công cộng hoặc hồ bơi – có thể làm tăng nguy cơ nhiễm HPV.
Biến chứng
- Tổn thương ở miệng và đường hô hấp trên: Một số loại nhiễm trùng HPV gây ra các tổn thương ở lưỡi, amidan, vòm miệng mềm, thanh quản và trong mũi.
- Ung thư: Một số chủng HPV có thể gây ung thư cổ tử cung. Các chủng này cũng có thể góp phần gây ra ung thư cơ quan sinh dục, hậu môn, miệng và đường hô hấp trên.
Phòng ngừa
- Mụn cóc thông thường: Việc phòng ngừa nhiễm HPV gây ra mụn cóc thông thường rất khó khăn. Nếu bạn có mụn cóc thông thường, có thể ngăn ngừa lây lan nhiễm trùng và sự hình thành mụn cóc mới bằng cách không gãi hoặc cắn móng tay.
- Mụn cóc lòng bàn chân: Để giảm nguy cơ nhiễm HPV gây mụn cóc lòng bàn chân, hãy mang giày dép khi đi bơi hoặc vào phòng thay đồ công cộng.
- Mụn cóc sinh dục: Bạn có thể giảm nguy cơ phát triển mụn cóc sinh dục và các tổn thương khác liên quan đến HPV ở cơ quan sinh dục bằng cách:
- Duy trì quan hệ tình dục một vợ một chồng.
- Giảm số lượng bạn tình.
- Sử dụng bao cao su latex, giúp giảm nguy cơ lây truyền HPV.
Vaccine HPV
Tại Việt Nam, hiện có hai loại vắc xin được cấp phép sử dụng để phòng ngừa và bảo vệ trước các nguy cơ nhiễm virus HPV: Gardasil 9 (vắc xin HPV 9 chủng) và Gardasil (vắc xin HPV 4 chủng) do hãng dược phẩm MSD (Merck Sharp & Dohme, Mỹ) sản xuất. Gardasil 9 mang lại khả năng bảo vệ mở rộng hơn so với Gardasil 4, do đó, nếu có điều kiện, nên chọn tiêm Gardasil 9 để đạt hiệu quả phòng ngừa tốt nhất.
Gardasil 4 chủng giúp ngăn ngừa các loại HPV 6, 11, 16 và 18 – những chủng có liên quan đến ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo và các tổn thương tiền ung thư. Vắc xin này được khuyến cáo cho trẻ em gái và phụ nữ từ 9 – 26 tuổi, với hiệu quả phòng ngừa lên tới 90%.
Gardasil 9 không chỉ phòng ngừa các chủng 6, 11, 16, 18 như Gardasil 4, mà còn bổ sung thêm 5 chủng HPV khác (31, 33, 45, 52, 58), giúp mở rộng khả năng bảo vệ và phạm vi phòng ngừa. Vắc xin Gardasil 9 được chỉ định cho cả nam và nữ trong độ tuổi từ 9 – 26 tuổi.
Địa chỉ tiêm ngừa HPV
Vào ngày 09/05/2024, Bộ Y tế đã chính thức cấp phép sử dụng vắc xin Gardasil 9 cho trẻ em và người lớn từ 9 đến 45 tuổi, mở rộng cơ hội phòng ngừa HPV cho nhóm người trưởng thành từ 27 đến 45 tuổi.
Trung tâm tiêm chủng Phòng khám Đa khoa Việt Hương tự hào là đơn vị tiêm chủng Uy tín – Chất lượng, tận tâm đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng. Tại đây, 100% khách hàng được miễn phí thăm khám sàng lọc trước tiêm với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và được tiêm bởi điều dưỡng viên chuyên nghiệp, nhẹ nhàng, đã qua đào tạo an toàn tiêm chủng. Phòng khám cung cấp không gian rộng rãi, hệ thống phòng tiêm chủng, phòng khám và phòng xử trí sau tiêm đều được trang bị đầy đủ thiết bị y tế, sẵn sàng cấp cứu khi cần thiết. Sau khi tiêm, mỗi khách hàng được theo dõi trong 30 phút và đánh giá lại tình trạng sức khỏe kỹ lưỡng trước khi ra về, mang đến sự an tâm và hài lòng tuyệt đối.